Чустнинг тошлоқ қир-адирларида бугун қўша-қўша саноат мажмуалари қад ростлаяпти.

Уларнинг бири – “Chust Textile” тўқимачилик ва тикувчилик корхонасидир. Атига 2-3 йил аввал тадбиркор Дилшоджон Исматуллаев икки укаси билан бу ерда ҳалигача қиёси йўқ меъморий лойиҳа – ангар услубида Марказий Осиёнинг тикувчилик  ва трикотаж саноати соҳасидаги энг улкан корхонани қуриб ишга туширди. Икки мингта иш ўрни яратилди. Бу ерда асосан  Чуст ва атроф туманлар ёшлари, хотин-қизлар касб ўрганиб ишламоқда.

Келинг, бир бошдан айтайлик. “Chust Textile” ҳақида гапирганда Европа, Европа деган сўзларни қайта-қайта такрорлашга тўғри келади. Эшими мустаҳкам, аммо энг нозик иплардан трикотаж матолар тўқийдиган ускуналар Европадан келтирилган. Матонинг сифатини кўздан кечирадиган компьютер бошқаруви ва назоратидаги жараён Европа меъёрларига асосланган. Трикотаж матони оқлаш, кейинчалик ранг бериш, яъни бўяш Европанинг сўнгги русум технологияси ва жиҳозларида амалга оширилмоқда. Бу ердаги лабаротория майин матодаги ҳар бир толани оптик текширувдан ўтказади ва ранг уларга бир текис сингдирилишини кўрикдан ўтказади.

Шундай қилиб қуёш нурига тўйинган неер кўрсаткичи юқори бўлган ўзбек пахтаси ипидан тўқилган иплар зичлиги, майинлиги, момиқлиги билан яна Европанинг талабчан меъёрларига жавоб берувчи трикотаж мато бичувчи, сўнг тикувчилар қўлига ўтади. Бежирим чоклар, бехато кесимлар бир бирига уланиб, кўзни қувонтирувчи кийимларга айланади.

– Мен Чустнинг Оғасарой қишлоғиданман. Бир ярим йилдан буён тикувчилик қиламан. Қишлоғимиздан яна 10 нафар аввал уйда ўтирган аёллар ҳам келиб ишлашяпти. Бизга шундай қулай шароитлар яратиб бергани учун, аввало, давлатимиз ва корхонамиз раҳбарига миннатдорлик билдирамиз, – дейди тикувчи Маҳмуда Ахмедова.

Мана шу сеҳрли бармоқлар моҳирлик билан тикаётган трикотаж маҳсулотларга бу ердан дунёга тарқалмоқда, десак ҳам бўлади. Кечагина дунёнинг энг машҳур компания ва брендларининг нигоҳи бу соҳа ривожланган Бангладешга қаратилган эди. Бугун эса ўша «машҳурлар» Ўзбекистонга келмоқда. Масалан, Чустда тикилаётган маҳсулотлар тўлиғича Европа бозорларига кетмоқда. Бир йилда 20 миллион долларга етди экспорт ҳажми. Европа давлатларидан ташқари, Америка, Канадада ҳам Чустда тўқиб тикилган трикотаж маҳсулотлари сотилмоқда. Дунёнинг машҳур брендлари бу ерга буюртма берадиган бўлди. Бирламчи сабаб – унинг юқори сифати эди.

– Мен сифат назоратчисиман, – дейди Соҳиба Аминова. – Ўлчам ва чокларни диққат билан текширамиз. Ҳар битта тикилган кийимлар сифатини текшириб, талабга жавоб берсагина кейинги босқичга ўтказамиз. Менинг қўлимдан ўтаётган маҳсулотлар асосан Туркия ва Германияга экспорт қилинади.

Биз юқорида 2 минг иш ўрнига эга корхона ангар усулида қурилганини айтган эдик. 12 гектар майдонни эгаллаган ҳудуддаги ўндан ортиқ бўлинмаларнинг барчаси бир хил – ангар, яъни эгилувчан ёйсимон рух тунукадан бунёд этилган. Бунда биринчидан қурилиш муддати 4 мартагача қисқарган. Таннархида эса 6 миллион доллар тежаб қолинган. Билганимиз шуки, ҳалигача Марказий Осиёда бу каби саноат иншооти йўқ. Тадбиркор Дилшод Исматуллаевга айнан шу лойиҳаси учун «Ўзбекистонда хизмат кўрсатган ихтирочи ва рационализатор» фахрий унвони берилди.

Дилшоджон Исматуллаевни суҳбатга тортдик.

– Корхонамизга Европанинг “Sport master”, “Fashion” каби кўплаб машҳур бренд вакиллари келиб биз билан экспорт масаласида музокаралар олиб боришди. Очиғи, уларнинг баъзиларига рад жавобини бердик. Чунки, мана иккита фабрикамиз бўлсада буюртмаларни тикиб улгура олмаяпмиз. Эҳтиёж шундайки яна 2 минг ўринлик фабрика яратишимиз лозим, – дейди Дилшоджон Исматуллаев. – Энди биз ҳамкорларни танлаяпмиз. Ким бизни, Ўзбекистонни ҳурмат қилса у билан экспорт шартномаларини тузамиз. Бу нима дегани? Биринчидан, бизга тенг ҳамкор сифатида муносабатда бўлади. Иккинчидан, маҳсулот учун аввалдан пул тўлайди.

– Сиз давлатимиз раҳбари билан учрашганингизда нима ваъдалар берган эдингиз, – сўрадик тадбиркордан.

– Ўша учрашувда кучимизга куч қўшилди. Президентдан қувват олдик. Корхонани кенгайтирамиз, деб ваъда бердим. Шундай қиляпмиз. Бу йўлда асло тўхтамаймиз. Ҳозир Чустни ўзида 26 та кичик тикувчилик цехлари бор. Уларда бизнинг шогирдлар ишлаяпти.

Дилшоджон Исматуллаев хорижий ва маҳаллий инвестор ўртасидаги фарқ нимада, деган саволимизга қўйидагича жавоб берди.

– Ҳар иккиси ҳам инвестор. Улар солиқ тўловчи, экспорт қилувчи, иш билан таъминловчи. Лекин маҳаллий инвесторнинг яна бир вазифаси бор. Биз иш жойи яратибгина қолмаймиз, биз Ватан қурамиз. Фабрика ҳудудини ободонлаштирдик. 500 тупдан зиёд бодом, яна шунча узум кўчатларини экдик. Ижтимоий соҳани ривожлантиряпмиз. Биз топган пулимизга боғча қуряпмиз.Бу ерда болажонларга камида иккита чет тили ўргатилади. Албатта ишчиларимиз фарзандлари бепул қабул қилинади, – деди тадбиркор.

Гапнинг индаллоси шуки, Дилшоджон Исматуллаев каби йирик ишлаб чиқариш корхона эгаси бўлган тадбиркорлар аслида Президентимиз амалга ошираётган тизимли ислоҳотларнинг амалдаги мевасидир.

Муаллиф Муҳаммаджон Обидов.

Тасвирчи Элёр Олимов.